ಕರ್ನಾಟಕ (ದಕ್ಷಿಣ ಮೈದಾನ ಪ್ರದೇಶ)
ಭತ್ತದ ತಳಿ ಅಬಿವೃದ್ಧಿ ವಿಭಾಗ

ವಲಯ ಕೃಷಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರ

ವಿ.ಸಿ.ಫಾರಂ, ಮಂಡ್ಯ-571405

                   ಭತ್ತವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ನೀರಾವರಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರ ಬೆಳೆ. ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ವಿಸ್ತೀರ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಕೆರೆ, ಬಾವಿ ಹಾಗೂ ಮಳೆ ಆಶ್ರಯಗಳಲ್ಲೂ ಕಾಣಬಹುದು.  ರಾಜ್ಯದ ಸುಮಾರು 13.28 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂಗಾರು, ಹಿಂಗಾರು ಮತ್ತು ಬೇಸಿಗೆ ಹಂಗಾಮುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಬೆಳೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು ವಾರ್ಷಿಕ ಸುಮಾರು 38.56 ಲಕ್ಷ ಟನ್‍ಗಳಷ್ಟು ಭತ್ತವನ್ನು ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ರಾಜ್ಯದ ದಕ್ಷಿಣ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಮೈದಾನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಬಿತ್ತನೆ ಕಾಲ, ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆ, ಕೀಟ ಹಾಗೂ ರೋಗದ ತೀವ್ರತೆ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಅಧಿಕ ಇಳುವರಿ ನೀಡುವ ಅನೇಕ ತಳಿಗಳು ಹಾಗೂ ಹೈಬ್ರಿಡ್‍ಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಆದುದರಿಂದ ರೈತರು ಈ ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ಜಮೀನಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ತಳಿಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬೆಳೆಯುವುದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭ ಪಡೆಯಬಹುದು. ರಾಜ್ಯದ ದಕ್ಷಿಣ ಮೈದಾನ ಪ್ರದೇಶದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡಲಾಗಿರುವ ಅಧಿಕ ಇಳುವರಿ ನೀಡುವ ಪ್ರಮುಖ ಸುಧಾರಿತ ಭತ್ತದ ತಳಿಗಳ ಮುಖ್ಯವಾದ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿಕೊಡಲಾಗಿದೆ.

ದೀರ್ಘಾವಧಿ ತಳಿಗಳು

              ಬಿ.ಆರ್-2655: ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಿಂದ ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಬಿ.ಆರ್.2655-9-1-1-2 ಎಂಬ ತಳಿಯೊಂದರಿಂದ ಪುನರಾಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.  140 ರಿಂದ 145 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಸಿದ್ದವಾಗುವ ಈ ತಳಿಯ ಸಸಿಮಡಿ ತಯಾರು ಮಾಡಲು ಜೂನ್ ತಿಂಗಳ ಕೊನೆಯ ವಾರ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತ ಕಾಲ.  ಜಯ ತಳಿಗಿಂತ ಎತ್ತರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಈ ತಳಿಯು ಗೊನೆ ಬಾಗಿದ ನಂತರವೂ ಕೆಳಗೆ ಬೀಳುವುದಿಲ್ಲ (ಓoಟಿ-ಟoಜgiಟಿg). ಭತ್ತವು ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು ಗಿರಣಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಕ್ಕಿಯ ಇಳುವರಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.  ಈ ತಳಿಯು ಬೆಂಕಿ ರೋಗಕ್ಕೆ ಸಹಿಷ್ಣುತಾ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದೆ.  ಆದುದರಿಂದ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ ಬೆಂಕಿ ರೋಗ ಕಂಡುಬರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದುದು.  ಉತ್ತಮ ಬೆಳೆಯೊಂದರಿಂದ ಎಕರೆಗೆ 30 ರಿಂದ 35 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

              ಐ.ಇ.ಟಿ-8116: ಸೋನಾ ಮತ್ತು ಆಂಡ್ರೋಸಾಲಿ ತಳಿಗಳ ಸಂಕರಣದಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲಾಗಿರುವ ಈ ತಳಿಯು ಕಂದು ಜಿಗಿ ಹುಳುವಿಗೆ (ಬಿ.ಪಿ.ಹೆಚ್) ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.  ಆದುದರಿಂದ ಕಂದು ಜಿಗಿ ಹುಳುವಿನ ಬಾಧೆ ಕಂಡುಬರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಈ ತಳಿಯು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದುದು.  ಜಯ ಭತ್ತದಂತೆ ದಪ್ಪಕಾಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇದು ಜಯಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಎತ್ತರ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.  140 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಬರುವ ಈ ತಳಿಯ ಬಿತ್ತನೆಗೆ ಜೂನ್ ತಿಂಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದುದು.  ಎಕರೆಗೆ 30 ರಿಂದ 35 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಕಾಳಿನ ಇಳುವರಿ ನೀಡುವ ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಹುಲ್ಲನ್ನೂ ಕೊಡುತ್ತದೆ.

               ಜಯ: ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಟಿ.ಎನ್-1 ಮತ್ತು ಟಿ-141 ತಳಿಗಳ ಸಂಕರಣದಿಂದ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. 140 ರಿಂದ 145 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗುವ ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಜೂನ್ ತಿಂಗಳ ಕೊನೆಯ ವಾರದಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿ ಜುಲೈ ತಿಂಗಳ ಮೂರನೇ ವಾರದೊಳಗೆ ನಾಟಿ ಮಾಡುವುದು ಸೂಕ್ತ.  ಬಿತ್ತನೆ ಹಾಗೂ ನಾಟಿಯ ಮುಂದೂಡುವಿಕೆ ಇಳುವರಿಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.  ಮುಂಗಾರು ಹಂಗಾಮಿನಲ್ಲಿ ಬೆಂಕಿರೋಗ ಹಾಗೂ ಕಂದು ಜಿಗಿ ಹುಳುವಿನ ಭಾಧೆಗೆ ತುತ್ತಾಗುವ ಈ ತಳಿಯು ಬೇಸಿಗೆ ಹಂಗಾಮಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತವಾದುದು.  ಈ ತಳಿಯ ಪೈರು ಗಿಡ್ಡವಾಗಿದ್ದು ಕಾಳು ದಪ್ಪವಾಗಿರುತ್ತದೆ.  ಎಕರೆಗೆ 30 ರಿಂದ 32 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ತಳಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೂ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ಬೆಳೆಯುವ ವಿಶೇಷ ಗುಣ ಹೊಂದಿದೆ.

ಅಲ್ಪಾವಧಿ ತಳಿಗಳು

           ಎಂ.ಟಿ.ಯು-1010: ಬಿತ್ತನೆಯಿಂದ ಕೊಯ್ಲಿಗೆ 120 ರಿಂದ 125 ದಿನಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಈ ತಳಿಯ ಕಾಳುಗಳು ಸಣ್ಣದಾಗಿ ಉದ್ದವಾಗಿರುತ್ತದೆ.  ಸುಮಾರು ಎರಡರಿಂದ ಎರಡುವರೆ ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಬೆಳೆಯುವ ಇದು ಕಡಿಮೆ ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲು ಹೆಚ್ಚು ಅನುಕೂಲ.  ಭತ್ತವು ಹೆಚ್ಚು ಮಾಗಿದರೆ ಕಾಳು ಉದುರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಗೊನೆಯ ತಳಭಾಗದ ಕಾಳು ಇನ್ನೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಸಿರಾಗಿರುವಾಗಲೆ ಕಟಾವು ಮಾಡಬೇಕು.  ಉತ್ತಮ ಬೆಳೆಯೊಂದರಿಂದ ಎಕರೆಗೆ 24 ರಿಂದ 26 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

              ಜ್ಯೋತಿ: ಈ ತಳಿಯು 120 ರಿಂದ 125 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಬರುವ ಒಂದು ಅಲ್ಪಾವಧಿ ತಳಿ.  ಭತ್ತವು ದಪ್ಪವಾಗಿ ಉದ್ದವಾಗಿದ್ದು ಅಕ್ಕಿಯು ಕೆಂಪಗಿರುತ್ತದೆ.  ಮುಂಗಾರಿನಲ್ಲಿ ಜುಲೈ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು.  ಈ ತಳಿಯು ಊದುಭತ್ತ ರೋಗ, ದುಂಡಾಣು ರೋಗ ಹಾಗೂ ಎಲೆ ಕವಚ ಕೊಳೆ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ತುತ್ತಾಗುತ್ತದೆ.  ಆದುದರಿಂದ ರೈತರು ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸೂಕ್ತ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು ಅತೀ ಅವಶ್ಯಕ.  ಉತ್ತಮ ಬೆಳೆಯೊಂದರಿಂದ ಎಕರೆಗೆ 18 ರಿಂದ 20 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

                 ತೆಲ್ಲಹಂಸ: ಈ ತಳಿಯು ಸಹ 120 ರಿಂದ 125 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಬರುವ ಒಂದು ಅಲ್ಪಾವಧಿ ತಳಿಯಾಗಿದ್ದು ಅಕ್ಕಿಯು ಬೆಳ್ಳಗಿರುತ್ತದೆ.  ಕೆರೆ ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಈ ತಳಿಯ ಭತ್ತವು ಮಧ್ಯಮ ಸಣ್ಣದಾಗಿದ್ದು ಊಟಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ರುಚಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.  ಎಕರೆಗೆ 18 ರಿಂದ 20 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್‍ಗಳವರೆಗೂ ಇಳುವರಿ ನೀಡುವ ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಜುಲೈ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಬಹುದು.

                   ರಾಶಿ: ರಾಷ್ಟ್ರಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಐ.ಇ.ಟಿ-1444 ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕವಾಗಿ ಭರಣಿ ಎಂಬ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯಾಗಿರುವ ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಟಿ.ಎನ್-1 ಮತ್ತು ಸಿಓ-29 ಎಂಬ ತಳಿಗಳ ಸಂಕರಣದಿಂದ ಆಬಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.  120 ರಿಂದ 125 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಬರುವ ಈ ತಳಿಯು ಬರ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.  ಆದುದರಿಂದ ನೀರಿನ ತೊಂದರೆ ಇರುವ ಕಾಲುವೆಯ ಕೊನೇ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ಪುಣಜಿ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತ ತಳಿ.  ಕಾಳು ಮಧ್ಯಮ ದಪ್ಪವಾಗಿದ್ದು ಎಕರೆಗೆ 22 ರಿಂದ 24 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಪಡೆದಿದೆ.

                        ಮಂಗಳ: ಇದು ಒಂದು ಅತ್ಯಂತ ಅಲ್ಪಾವಧಿ ತಳಿ, 110 ರಿಂದ 115 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಸಿದ್ದವಾಗುತ್ತದೆ.  ತುಂಬಾ ಬೇಗ ಕಟಾವಿಗೆ ಬರುವುದರಿಂದ ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೆರೆ ಆಶ್ರಯಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಗೆ ಹಂಗಾಮಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲು ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತ ತಳಿ.  ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಚಳಿ ಹಾಗೂ ಚೌಳು ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನೂ ಹೊಂದಿದೆ.  ಮುಂಗಾರಿನಲ್ಲಿ ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳ ಎರಡನೇ ವಾರದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಲು ಹಾಕಿ ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ ಮೊದಲ ವಾರದೊಳಗೆ ನಾಟಿ ಮಾಡಬೇಕು.  ಈ ತಳಿಯ ಕಾಳುಗಳು ಮಧ್ಯಮ ದಪ್ಪವಾಗಿದ್ದು ಉತ್ತಮ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಎಕರೆಗೆ 16 ರಿಂದ 18 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಕೊಡುತ್ತದೆ.

                        ರಕ್ಷಾ : ವಿ.ಸಿ.ಫಾರಂನ ವಲಯ ಕೃಷಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿರುವ ಈ ತಳಿಯು 110-115 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಸಿದ್ದವಾಗುತ್ತದೆ.  ಇದನ್ನು ಮುಂಗಾರಿನಲ್ಲಿ ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಫೆಬ್ರವರಿ ಮೊದಲ ವಾರದವರೆಗೂ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಬಹುದು.  ಬೆಂಕಿರೋಗಕ್ಕೆ ಸಹಿಷ್ಣತೆ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ತಳಿಯ ಕಾಳುಗಳು ಸಣ್ಣದಾಗಿದ್ದು, ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.  ನೀರಾವರಿ ಲಭ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ ಇರುವ ಕಾಲುವೆ ಕೊನೆ ಭಾಗಗಳು, ಬಾವಿ ನೀರಾವರಿ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹಾಗೂ ಕೆರೆ ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಈ ತಳಿಯು ಹೆಚ್ಚು ಅನುಕೂಲ.  ಮಧ್ಯಮ ಎತ್ತರ ಬೆಳೆಯುವ ಉತ್ತಮ ಬೆಳೆಯೊಂದರಿಂದ ಎಕರೆಗೆ 22-24 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

ಮಧ್ಯಮಾವಧಿ ತಳಿಗಳು

           ತನು: ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಮಂಡ್ಯ ವಿಜಯ ಮತ್ತು ಬಿಳಿಮುಕ್ತಿ ತಳಿಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಮಸ್ಸೂರಿ ಭತ್ತದಂತೆ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಅಕ್ಕಿಯ ಗುಣ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ತಳಿ 130 ರಿಂದ 135 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ.  ಈ ತಳಿಯ ಸಸಿಮಡಿ ಬಿತ್ತನೆಗೆ ಜುಲೈ ಎರಡನೇ ವಾರ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದುದು.  ಆಕರ್ಷಕ ಬಣ್ಣ ಹೊಂದಿರುವ ಇದು ಮಧ್ಯಮ ಎತ್ತರದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಅಧಿಕ ಧಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಹುಲ್ಲಿನ ಇಳುವರಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.  ಉತ್ತಮ ಬೆಳೆಯೊಂದರಿಂದ ಎಕರೆಗೆ 26 ರಿಂದ 28 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

           ಎಂ.ಟಿ.ಯು-1001: ವಿಜೇತ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ತಳಿಯೂ ಸಹ 130 ರಿಂದ 135 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ.  ಈ ತಳಿಯ ಸಸಿಮಡಿ ಬಿತ್ತನೆಗೆ ಜುಲೈ ಎರಡನೇ ವಾರ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದುದು.  ಮಧ್ಯಮ ಎತ್ತರದ ಈ ತಳಿಯು ಕಂದು ಜಿಗಿ ಹುಳುವಿಗೆ ಸಹಿಷ್ಣತೆ ಹೊಂದಿದೆ.  ಇದರ ಕಾಳು ದಪ್ಪವಾಗಿದ್ದು ಎಕರೆಗೆ 28 ರಿಂದ 30 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ.

            ವಿಕಾಸ್: ಈ ತಳಿಯೂ ಸಹ ಬಿತ್ತನೆಯಿಂದ ಕಟಾವಿಗೆ 130 ರಿಂದ 135 ದಿನಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.  ಸಸಿಮಡಿ ಬಿತ್ತನೆಗೆ ಜುಲೈ ಎರಡನೇ ವಾರ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತ.  ಮದ್ಯಮ ಎತ್ತರ ಬೆಳೆಯುವ, ಉದ್ದವಾದ ಸಣ್ಣ ಕಾಳಿನ ಗುಣ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ತಳಿಯು ಚೌಳು ಮತ್ತು ಕರಲು ಮಣ್ಣಿಗೆ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.  ಆದುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಚೌಳು ಮತ್ತು ಕರಲು ಮಣ್ಣಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬಹುದು.  ಉತ್ತಮ ಬೆಳೆಯೊಂದರಿಂದ ಆರೋಗ್ಯವಂತ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಎಕರೆಗೆ 24 ರಿಂದ 26 ಹಾಗೂ ಚೌಳು ಮತ್ತು ಕರಲು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ 14 ರಿಂದ 16 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

             ಐ.ಆರ್-30864: ಇದನ್ನು ಐ.ಆರ್-1738, ಐ.ಆರ್-7801, ಐ.ಆರ್-46 ಮತ್ತು ಕವಾಲೊ ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ವಿವಿಧ ತಳಿಗಳ ಸಂಕರಣದಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ.  130 ರಿಂದ 135 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗುವ ಈ ತಳಿಯ ಸಸಿಮಡಿ ಬಿತ್ತನೆಗೆ ಜುಲೈ ಎರಡನೇ ವಾರ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದುದು.  ಈ ತಳಿಯು ಚೌಳು ನಿರೋಧಕತೆ ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಚೌಳು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.  ಇದರ ಕಾಳು ಮಧ್ಯಮ ಸಣ್ಣದಾಗಿದ್ದು ಗಿರಣಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಅಕ್ಕಿಯ ಅಧಿಕ ಇಳುವರಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಈ ತಳಿಯ ಅಕ್ಕಿಯು ಅನ್ನ ಮಾಡಲು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.  ಉತ್ತಮ ಬೆಳೆಯೊಂದರಿಂದ ಎಕರೆಗೆ 28 ರಿಂದ 30 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

                       ಐ.ಆರ್-20: 130 ರಿಂದ 135 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಬರುವ ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಐ.ಆರ್-26 ಮತ್ತು ಟಿ.ಕೆ.ಎಂ-6 ತಳಿಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಜುಲೈ ತಿಂಗಳ ಎರಡನೇ ವಾರದವರೆಗೂ ಬಿತ್ತನ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಈ ತಳಿಯು ಜಯ ಮತ್ತು ವಿಕಾಸ್ ತಳಿಯಂತೆ ಗಿಡ್ಡವಾಗಿರುತ್ತದೆ.  ಮಧ್ಯಮ ಸಣ್ಣ ಗಾತ್ರದ ಕಾಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇದು ಅನ್ನ ಮಾಡಲು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದ್ದು ಗಿರಣಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ನುಚ್ಚಾಗುವುದಿಲ್ಲ.  ಈ ತಳಿಯ ಉತ್ತಮ ಬೆಳೆಯೊಂದರಿಂದ ಎಕರೆಗೆ 24 ರಿಂದ 26 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಕಾಳಿನ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

                      ಐ.ಆರ್-64: ಫಿಲಿಫೈನ್ಸ್ ದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭತ್ತದ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲಾಗಿರುವ ಇದು ಒಂದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭತ್ತದ ತಳಿ.  125-130 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗುವ ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಮುಂಗಾರು ಹಂಗಾಮಿನಲ್ಲಿ ಜುಲೈ ಎರಡನೇ ವಾರದವರೆಗೂ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಬಹುದು.  ಈ ತಳಿಯ ಕಾಳು ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಉದ್ದವಾಗಿರುತ್ತದೆ.  ಈ ತಳಿಗೆ ಬೆಂಕಿ ರೋಗದ ಬಾಧೆ ಕಂಡುಬರುವುದರಿಂದ ರೈತರು ಇದರ ಬಗೆಗೆ ವಿಶೇಷ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯ.  ಉತ್ತಮ ಬೆಳೆಯೊಂದರಿಂದ ಎಕರೆಗೆ 24 ರಿಂದ 26 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್‍ಗಳಷ್ಟು ಕಾಳಿನ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

                        ಕೆ.ಸಿ.ಪಿ-1 : ಈ ತಳಿಯು 130-135 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಸಿದ್ದವಾಗುತ್ತದೆ.  ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಜುಲೈ ತಿಂಗಳ ಎರಡನೇ ವಾರದಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿ ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳ ಎರಡನೇ ವಾರದೊಳಗೆ ನಾಟಿ ಮಾಡುವುದು ಸೂಕ್ತ. ಬೇಸಿಗೆ ಹಂಗಾಮಿನಲ್ಲಿ ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಲು ಜನವರಿ 2 ನೇ ವಾರ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದದ್ದು,  ಭತ್ತವು ದಪ್ಪವಾಗಿದ್ದು, ಜಯ ತಳಿಯನ್ನು ಹೊಲುತ್ತದೆ.  ಗಿಡವು ಎತ್ತರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವುದರಿಂದ ಸಾರಜನಕದ ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ಶಿಫಾರಸ್ಸಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಸಬಾರದು.  ಉತ್ತಮ ಬೆಳೆಯೊಂದರಿಂದ ಎಕರೆಗೆ 26-28 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ. 

ಚಳಿ ನಿರೋಧಕ ತಳಿಗಳು

          ಭತ್ತವು ಹೂ ಬಿಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಚಳಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿನ ಉಷ್ಣಾಂಶವು ಕಡಿಮೆಯಾದರೂ ಸಹಜ ಪರಾಗಸ್ಪರ್ಶ ಕ್ರಿಯೆಯೊಡನೆ ಉತ್ತಮ ಕಾಳಿನ ಇಳುವರಿ ನೀಡುವ ತಳಿಗಳನ್ನು ಚಳಿ ನಿರೋಧಕ ತಳಿಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.  ಪ್ರಸ್ತುತ ಕರ್ನಾಟಕದ ದಕ್ಷಿಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಎರಡು ಚಳಿ ನಿರೋಧಕ ತಳಿಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

                        ಮುಕ್ತಿ (ಸಿ.ಟಿ.ಹೆಚ್-1): ಇದನ್ನು ಎಸ್.ಐ.ರೆನ್ಹ ಮೆಹ್ರಾ ಮತ್ತು ಐ.ಆರ್-2153 ತಳಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಈ ತಳಿಯ ಕಾಳು ದಪ್ಪವಾಗಿದ್ದು ಅಕ್ಕಿಯು ಕೆಂಪಾಗಿರುತ್ತದೆ.  125 ರಿಂದ 130 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಬರುವ ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಆಗಸ್ಟ್ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿ ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ನಾಟಿ ಮಾಡಬಹುದು.  ಇದು ಎಕರೆಗೆ 18 ರಿಂದ 20 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.

                         ಬಿಳಿಮುಕ್ತಿ (ಸಿ.ಟಿ.ಹೆಚ್-3): ಮುಕ್ತಿ ತಳಿಯಿಂದ ಪುನರಾಯ್ಕೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಈ ತಳಿಯು 120 ರಿಂದ 125 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಸಿದ್ದವಾಗುತ್ತದೆ.  ಇದು ಮುಕ್ತಿ ತಳಿಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ ಎತ್ತರ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.  ಕಾಳು ಮುಕ್ತಿ ಭತ್ತದಂತೆ ದಪ್ಪವಾಗಿರುತ್ತದೆಯಾದರೂ ಅಕ್ಕಿ ಬೆಳ್ಳಗಿರುತ್ತದೆ.  ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿ ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ ಕೊನೆಯವರೆಗೆ ನಾಟಿ ಮಾಡಬಹುದು.  ಎಕರೆಗೆ 20 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಗಳವರೆಗೂ ಇಳುವರಿ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಈ ತಳಿಯನ್ನು ತಡವಾದ ಮುಂಗಾರಿನಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತಿ ತಳಿಯ ಬದಲಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದು.

ಹೈಬ್ರಿಡ್ ತಳಿಗಳು

          ಕೆ.ಆರ್.ಹೆಚ್-2: ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಐ.ಆರ್-58025 ಎ ಮತ್ತು ಕೆ.ಎಂ.ಆರ್-3ಆರ್ ಎಂಬ ತಳಿಗಳ ಸಂಕರಣದಿಂದ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.  130-135 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಸಿದ್ದವಾಗುವ ಈ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ತಳಿಯು ಎಕರೆಗೆ ಸರಾಸರಿ 35-40 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಕೊಡುವ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ.  ಜಯ ತಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರ ಬೆಳೆಯುವುದರಿಂದ ಅಧಿಕ ಹುಲ್ಲನ್ನೂ ಸಹ ಕೊಡುವ ಈ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಭತ್ತಕ್ಕೆ ಬೆಂಕಿ ರೋಗದ ಬಾಧೆಯೂ ಕಡಿಮೆ.

                  ಕೆ.ಆರ್.ಹೆಚ್-4: ಈ ತಳಿಯು ಸಂಕರಣ ತಳಿಯಾಗಿದ್ದು ವಿ.ಸಿ.ಫಾರಂನ ವಲಯ ಕೃಷಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಈ ಸಂಕರಣ ತಳಿಯು 130-135 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವಿಗೆ ಸಿದ್ದವಾಗುತ್ತದೆ.  ಈ ತಳಿಯ ಸಸಿಮಡಿ ಬಿತ್ತನೆಗೆ ಜುಲೈ ಎರಡನೇ ವಾರ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದುದು.  ಬೇಸಿಗೆ ಹಂಗಾಮಿನಲ್ಲಿ ಈ ತಳಿಯನ್ನು ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಲು ಜನವರಿ 2 ನೇ ವಾರ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾದದ್ದು. ಈ ತಳಿಯ ಕಾಳು ಮಧ್ಯಮ ಸಣ್ಣದಾಗಿದ್ದು, ಅಕ್ಕಿಯು ಅನ್ನ ಮಾಡಲು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.  ಈ ಸಂಕರಣ ತಳಿಯು ಎಕರೆಗೆ 34-36 ಕ್ವಿಂಟಾಲ್ ಇಳುವರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ.

          ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ತಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಭತ್ತವನ್ನು ಬೇಸಿಗೆ ಹಂಗಾಮಿನಲ್ಲಿಯೂ ಬೆಳೆಯಬಹುದು.  ರೈತರು ತಮಗೆ ದೊರೆಯುವ ನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣ ಹಾಗೂ ಮುಂಗಾರು ಹಂಗಾಮಿನ ಬೆಳೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಅದಕ್ಕೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಸೂಕ್ತ ಅವಧಿಯ ತಳಿಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬೆಳೆಯಬೇಕು.ಜನವರಿ 3 ಮತ್ತು 4ನೇ ವಾರ ಸಸಿಮಡಿ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಹಾಗೂ ಫೆಬ್ರವರಿ 2 ಮತ್ತು 3ನೇ ವಾರ ನಾಟಿ ಮಾಡಲು ಸೂಕ್ತ ಕಾಲ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೇಸಿಗೆ ಬೆಳೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ತಳಿಗಳು 8-10 ದಿನ ತಡವಾಗಿ ಕೊಯ್ಲಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ.

*********************

ஆந்திராவில் உள்ள, நெல் ஆராய்ச்சி இயக்குனரகம்(Directorate of Rice Research, Rajendranagar, Hyderabad)உருவாக்கியுள்ள ரக நெல் பாக்டீரியா நோய் (Bacterial leaf blight) தாக்குதலை சமாளிக்கும் வகையில் உருவாக்கப்பட்டுள்ளது. இந்த நெல் ரகம் "மேம்படுத்தப்பட்ட சம்பா மசூரி' (Improved Samba Mahsuri) என அழைக்கப்படுகிறது. இந்த ரகமானது உயிரி தொழில்நுட்பக் கருவிகளில் ஒன்றான, மார்க்கெர் அசிஸ்டட் செலக்ஷன்(Marker Assisted Selection) மெத்தடாலஜியை பயன்படுத்தி உருவாக்கப்பட்டுள்ளது. ஐதராபாத்தில் உள்ள மாநில வேளாண் பல்கலைக் கழகத்தின் பிரசித்தி பெற்ற ரகமான சம்பா மசூரி (பீபிடி5204) ரகம் கூட, பாக்டீரியா நோய் தாக்குதல்களுக்கு ஆளாகக் கூடியது. ஆனால், மேம்படுத்தப்பட்ட சம்பா மசூரியில், அப்பிரச்னை இல்லை.

Contributed by arunswarnaraj on Sat, 2012-09-01 09:55

Read about Improved Samba Mahsuri
ఇంప్రూవ్డ్ సాంబమసూరి

Check for seed availability 

 
Read about Improved Samba Masuri in English

மேம்படுத்தப்பட்ட சம்பா மசூரி (Improved Samba Mahsuri)

Check for seed availability 

 

পশ্চিম বঙ্গের জন্য সংকর জাতীয় ধান সহ্যাদ্রি 4 এর মুখ্য সুবিধাগুলি Salient Features of Sahyadri 4 Hybrid Rice Variety for West Bengal

সংকর জাতীয়: সহ্যাদ্রি 4

সময়কাল (দিন): 115-120

বংশ : আই আর 58025এ / কে জে টি আর 4

ফলন (ট./হে.) : 5.70

মুখ্য দিকগুলি: তাড়াতাড়ি; কিছুটা লম্বা (94-110 সে.মি.); হেলে পড়ে না এবং পাতা ফেঁটে যায় না; মাঝারী এ্যামিলোজ (21%) এবং বেশী এ এস ভি (7.0) সহ লম্বা সরু দানা; বেশী মিলিং(71%) এবং এইচ আর আর (58%)।

পশ্চিম বঙ্গের জন্য সংকর জাতীয় ধান ডি আর আর এইচ 2 এর মুখ্য সুবিধাগুলি Salient Features of DRRH 2 Hybrid Rice Variety for West Bengal

সংকর জাতীয়: ডি আর আর এইচ 2

সময়কাল (দিন): 115-116

বংশ : আই আর 68897এ / ডি আরDR 714-1-2 আর

ফলন (ট./হে.) : 5.35

পশ্চিম বঙ্গে কে আর এইচ-2 ধান চাষের মুখ্য সুবিধাগুলি Salient Features of KRH-2 Hybrid Rice Variety for West Bengal

সংকর জাতীয়: কে আর এইচ 2

সময়কাল (দিন): 125-130

বংশ :আই আর 58025এ / কে এম আর 3 আর

ফলন (ট./হে.) : 7.40

পশ্চিম বঙ্গে চাষের জন্য সুপারিশকৃত সংকর জাতীয় ধান - Rice Hybrids Recommended for Cultivation in the State of West Bengal

নিম্নলিখিতগুলি পশ্চিমবঙ্গে চাষের জন্য সুপারিশকৃত সংকর জাতীয় ধান:

• কে আর এইচ 2
• সি এন আর এইচ 3
• পি এ 6201
• ডি আর আর এইচ 2
• জে কে আর এইচ 401
• সহ্যাদ্রি 4

पंत सुगंध-21

1. वंश: गोविंद × बीआर4698-17-1-5/यूपीआरबी592//हरियाणा बासमती/पूसा बासमती 1

2. अधिसूचना का वर्ष:

3. अवधि दिनों में: 130-135 दिन

4. पर्यावरण प्रणाली: जैविक प्रणाली

5. (संगठन) द्वारा जारी किया गया: एसवीआरसी

6. मुख्य विशेषताएँ: उपज 35-40 क्विंटल /हेक्टेयर खुशबूदार उत्तम अनाज, पकने की अच्छी गुणवत्ता।

7. खेती के लिए सिफ़ारिश की गई: उत्तराखंड के समतल क्षेत्र।

पंत सुगंध-17

1. वंश: पुश बासमती 1 × यूपीआरएम 500

2. अधिसूचना का वर्ष: 599ई/2006

3. अवधि दिनों में: 135-140 दिन

4. पर्यावरण प्रणाली: एससीआर

5. (संगठन) द्वारा जारी किया गया: एसवीआरसी

6. मुख्य विशेषताएं: लंबा महीन अनाज पकने की अच्छी गुणवत्ता, उपज 35-43 क्विंटल /हेक्टेयर।

7. खेती के लिए सिफ़ारिश की गई: उत्तरी भारत के पारंपरिक बासमती क्षेत्र।

पंत सुगंध-15

प्रकार का नाम: पंत सुगंध-15

1. वंश: बासमती 370 × सदारी × बहारुल × मुस्कान41

2. अधिसूचना का वर्ष: 599ई/2006

3. अवधि दिनों में: 135-140 दिन

4. पर्यावरण प्रणाली: एससीआर

5. (संगठन) द्वारा जारी किया गया: सीवीआरसी

6. मुख्य विशेषताएँ: मध्यम लंबे, संक्षिप्त पौधे अति उत्तम स्वच्छ धान प्रबल खुशबुदार 30-40 क्विंटल/हेक्टेयर उपज के साथ।

7. खेती के लिए सिफ़ारिश की गई: उत्तराखंड के समतल क्षेत्र।

पंत धान 6

प्रकार का नाम: पंत धान 6

1.वंश: एलआर8608-218-3-1 × आइआर10779-2-3

2. अधिसूचना का वर्ष: 834ई/1987

3. अवधि दिनों में: 113-120 दिन

4. पर्यावरण प्रणाली: आइआरई

5. (संगठन) द्वारा जारी किया गया: एसवीआरसी

6. मुख्य विशेषताएँ: बौना, मध्यम महीन धान उपज लाभ 40-45 क्विंटल/हेक्टेयर।

7. खेती के लिए सिफ़ारिश की गई: उत्तराखंड पहाड़ियों की निचली मध्यम ऊंचाई।

पंत धान 11

प्रकार का नाम: पंत धान 11

1. वंश: वीएल206 × दागी

2. अधिसूचना का वर्ष: 615ई/1993

3. अवधि दिनों में: 118-125 दिन

4. पर्यावरण प्रणाली: एचआरआइआर

5. (संगठन) द्वारा जारी किया गया: एसवीआरसी

6. मुख्य विशेषताएँ: उपज 42-48 अर्ध बौना संक्षिप्त प्रकार का पौधा।

7. खेती के लिए सिफ़ारिश की गई: उत्तराखंड की निचली पहाड़ी।

पंत धान4

प्रकार का नाम: पंत धान4

1. वंश: आइआर262 × रमादजा

2. अधिसूचना का वर्ष:-

3. अवधि दिनों में: 125-130 दिन

4. पर्यावरण प्रणाली: आइआरएम

5. (संगठन) द्वारा जारी किया गया: एसवीआरसी

6. मुख्य विशेषताएँ: उपज 55-60 क्विंटल/हेक्टेयर बौने सख्त सूखे स्वच्छ धान।

7. खेती के लिए सिफ़ारिश की गई: उत्तराखंड के पौधे।

पंत धान12

1. वंश: गोविंद × यूपीआरएम 201-1-1

2. अधिसूचना का वर्ष: 1ई/1996

3. अवधि दिनों में: 115-122 दिन

4. पर्यावरण प्रणाली: आइआरएमई

5. (संगठन) द्वारा जारी किया गया: एसवीआरसी

6. मुख्य विशेषताएँ: उपज 55-60 क्विंटल/हेक्टेयर अर्द्ध बौना एकत्रित जुताई।

7. खेती के लिए सिफ़ारिश की गई: उत्तराखंड के पौधे।

मनहर

प्रकार का नाम: मनहर

1. वंश: आइआर24 × कौवेरी

2. अधिसूचना का वर्ष: 832ई/1985

3. अवधि दिनों में: 120 दिन

4. पर्यावरण प्रणाली: आइआरई

5. (संगठन) द्वारा जारी किया गया: एसवीआरसी

6. मुख्य विशेषताएँ: उपज 60 क्विंटल/हेक्टेयर अर्द्ध बौने परिपक्व चित्र असंवेदनशील पकने की अच्छी गुणवत्ता।

7. खेती के लिए सिफ़ारिश की गई: उत्तराखंड के पौधे।

पंत धान 10

प्रकार का नाम: पंत धान 10

1. वंश: आइआर20 × महसूरी × आइआर32

2. अधिसूचना का वर्ष: 615ई/1993

3. अवधि दिनों में: 120-130 दिन

4. पर्यावरण प्रणाली: आइआरई

5. (संगठन) द्वारा जारी किया गया: एसवीआरसी

6. मुख्य विशेषताएँ: 58-60 क्विंटल/हेक्टेयर अर्द्ध बौने मध्यम जुताई।

7. खेती के लिए सिफ़ारिश की गई: उत्तराखंड की प्रतिरोपित स्थितियों के लिए।

प्रसाद

प्रकार का नाम: प्रसाद

1. वंश: आइआर747बी-26-3 × आइआर579-48

2. अधिसूचना का वर्ष: 13ई/1978

3. अवधि दिनों में: 120-125 दिन

4. पर्यावरण प्रणाली: आइआरई

5. (संगठन) द्वारा जारी किया गया: एसवीआरसी

6. मुख्य विशेषताएँ: 55-60 क्विंटल/हेक्टेयर बौने, एक बौने पौधे का प्रकार गैर अस्थायी, उच्च जुताई।

7. खेती के लिए सिफ़ारिश की गई: उत्तराखंड की प्रतिरोपित स्थितियों के लिए।

आइ आर24

प्रकार का नाम: आइ आर24

1. वंश: आइआर8 × सेन्टम रत्ना231 × एसएलओ × सेजिस

2. अधिसूचना का वर्ष: 598ई/1974

3. अवधि दिनों में: 125 दिन

4. पर्यावरण प्रणाली: आइआरएमई

5. (संगठन) द्वारा जारी किया गया: एसवीआरसी

6. मुख्य विशेषताएँ: 50-52 क्विंटल/हेक्टेयर, बौना लंबा महीन अनाज गैर अस्थायी।

7. खेती के लिए सिफ़ारिश की गई: उत्तराखंड के समतल क्षेत्र।